مارجین (Margin) چیست؟ راهنمای کامل برای معامله‌گران

تحلیل جامع نقش مارجین، لوریج و کال‌مارجین در مدیریت ریسک معاملات

مقدمه

مارجین یکی از پایه‌ای‌ترین مفاهیم در بازار فارکس و معاملات اهرمی است. معامله‌گری که درک درستی از مارجین نداشته باشد، معمولاً تصویر دقیقی از ریسک، حجم و ظرفیت واقعی حساب خود نیز نخواهد داشت. به‌طور کلی، مارجین تعیین می‌کند چه مقدار می‌توان معامله باز کرد، حساب چه میزان ضرر را تحمل می‌کند و چه زمانی خطر کال‌مارجین فعال می‌شود.

مارجین چیست؟

مارجین بخشی از موجودی حساب است که هنگام باز کردن معامله توسط بروکر بلوکه می‌شود. این مبلغ از حساب خارج نمی‌شود، اما تا زمانی که پوزیشن باز است، قابل استفاده نخواهد بود.

مثال ساده از نحوه محاسبه مارجین

فرض کنید قصد دارید یک معامله ۱ لات روی EUR/USD با لوریج 1:100 باز کنید:

در این حالت، بروکر ۱۰۰۰ دلار را برای ضمانت معامله کنار می‌گذارد. این مبلغ همان مارجین است.

انواع مارجین

۱) Required Margin – مارجین لازم

مبلغی که برای باز کردن یک معامله موردنیاز است.

۲) Used Margin – مارجین استفاده‌شده

مجموع مارجین تمام معاملات باز.

۳) Free Margin – مارجین آزاد

بخشی از موجودی که برای باز کردن معامله جدید یا تحمل ضرر قابل استفاده است.

Free Margin = Equity – Used Margin

۴) Margin Level – سطح مارجین (%)

شاخصی کلیدی برای ارزیابی سلامت حساب:

Margin Level = (Equity / Used Margin) × 100

هرچه این عدد بالاتر باشد، حساب در وضعیت امن‌تری قرار دارد.

چرا مارجین مهم است؟

• تعیین‌کننده حجم مجاز معاملات است.
• حد تحمل ضرر حساب را مشخص می‌کند.
• ابزار اصلی مدیریت ریسک در معاملات اهرمی است.
• سطح کال‌مارجین و استاپ‌اوت بر اساس مارجین محاسبه می‌شود.

بی‌توجهی به مفهوم مارجین معمولاً معامله‌گر را دیر یا زود به مرحله کال‌مارجین می‌رساند.

کال‌مارجین (Margin Call) چیست؟

کال‌مارجین زمانی رخ می‌دهد که موجودی حساب به سطح خطر برسد و معامله‌گر توان تحمل ضرر بیشتر را نداشته باشد. در این شرایط، سطح مارجین معمولاً به زیر ۱۰۰٪ یا ۵۰٪ بسته به بروکر می‌رسد.

نشانه‌های کال‌مارجین شامل موارد زیر است:

• مارجین آزاد تقریباً صفر می‌شود.
• ضرر شناور از حد قابل تحمل بیشتر می‌شود.
• ارزش حساب برای نگه‌داری معاملات کافی نیست.

در این مرحله، بروکر هشدار می‌دهد که ادامه ضرر ممکن است به بسته‌شدن اجباری معاملات منجر شود.

استاپ‌اوت (Stop Out) چیست؟

اگر ضرر بیشتر شود و سطح مارجین به محدوده‌هایی مانند ۲۰٪ یا ۳۰٪ برسد، بروکر بدون هشدار اضافی شروع به بستن معاملات می‌کند. معمولاً این کار از پرضررترین معامله آغاز می‌شود تا از منفی شدن حساب جلوگیری شود.

ارتباط مارجین، لوریج و کال‌مارجین

• لوریج بالا باعث کاهش مارجین لازم و امکان باز کردن معاملات بزرگ‌تر می‌شود.
• معاملات بزرگ‌تر به نوسانات کوچک نیز واکنش شدیدتری نشان می‌دهند.
• این شرایط می‌تواند باعث کاهش Equity و سقوط سطح مارجین شود.
• در نهایت سطح مارجین پایین منجر به کال‌مارجین می‌شود.

به همین دلیل استفاده از لوریج بالا به‌عنوان «شمشیر دولبه» توصیف می‌شود.

چطور از کال‌مارجین جلوگیری کنیم؟

• ورود با حجم منطقی و متناسب با موجودی حساب.
• استفاده از حد ضرر برای جلوگیری از ضررهای غیرقابل کنترل.
• حفظ مارجین آزاد کافی و نگه‌داری Margin Level بالای ۳۰۰٪.
• پرهیز از ورود هنگام انتشار اخبار پرنوسان.
• اجتناب از لوریج‌های بسیار بالا.

مثال واقعی از رفتار مارجین در حساب

اگر بازار تنها ۱۰ دلار خلاف جهت حرکت کند، ضرر شناور می‌تواند به حدود ۵۰۰ دلار برسد:

با ادامه کاهش Equity، سطح مارجین به محدوده هشدار (مثلاً ۱۲۵٪) می‌رسد و سپس امکان فعال‌شدن استاپ‌اوت وجود دارد.

جمع‌بندی

مارجین وثیقه‌ای است که برای باز کردن معاملات لازم است. کال‌مارجین هشدار بروکر درباره خطر از دست رفتن سلامت حساب است و استاپ‌اوت مرحله‌ای است که در آن بروکر برای جلوگیری از منفی شدن حساب، معاملات را می‌بندد. درک مارجین، لوریج و حجم معاملات یکی از ضروری‌ترین مهارت‌ها برای هر معامله‌گر است و بی‌توجهی به آن می‌تواند حساب را به سرعت در معرض نابودی قرار دهد.